Wakacje od ZUS

„Wakacje od ZUS” — czyli…

„Wakacje od ZUS” to rozwiązane przeznaczone dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą albo zatrudniających do 9 osób. Wnioski o zastosowanie „Wakacji od ZUS” będzie można składać już od 1 listopada 2024 r., tylko w wersji elektronicznej za pośrednictwem eZUS. W jednym z wybranych miesięcy w roku — w tym roku pozostaje grudzień — przedsiębiorca będzie miał możliwość skorzystania ze zwolnienia z opłacania składek za siebie z tytułu:

• ubezpieczenia społecznego: składki emerytalne, rentowe i wypadkowe,
• dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego,
• Funduszu Pracy i Funduszu Solidarnościowego — jeżeli są opłacane.

Ważne: wakacje składkowe nie obejmują składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zwolnienie jest ograniczone do składek obliczanych od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje przedsiębiorcę.

Składki, z których skorzysta przedsiębiorca w ramach „Wakacji od ZUS” będą finansowane z budżetu państwa. Czyli korzystając w danym miesiącu z „Wakacji od ZUS”:

• składki wliczają się do przyszłej emerytur, renty,
• uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych pozostają bez zmian,
• w miesiącu korzystania z „Wakacji od ZUS” nie trzeba zawieszać działalności gospodarczej, można prowadzić działalność bez zmian a co za tym idzie można w danym miesiącu wystawiać faktury, rachunki.

Aby skorzystać z „Wakacji od ZUS” w roku 2024 wniosek należy złożyć w listopadzie, a zwolnienie będzie obowiązywało w grudniu. Natomiast wniosek złożony w grudniu będzie dotyczył już nowego roku 2025.

Ze zwolnienia mogą skorzystać przedsiębiorcy bez względu na formę opodatkowania, a więc ulga dotyczy przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej.

Warunki konieczne do spełnienia

Podmioty, które mogą skorzystać z „Wakacji od ZUS” to:

1. przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą — potwierdzona przez wpis co Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG),
2. komornik sądowy;

jeśli:

• w miesiącu przed złożeniem wniosku osób zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego było do 10 (w tym przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą). Ważne: do limitu 10 ubezpieczonych wlicza się:
  • właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej,
  • pracowników,
  • zleceniobiorców — z wyłączeniem uczniów i studentów do 26 roku życia,
  • osoby współpracujące z właścicielem jednoosobowej działalności gospodarczej.
  Natomiast do limitu 10 ubezpieczonych nie wlicza się:
  • osób, które nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu, czyli między innymi: osoby pobierające zasiłek macierzyński, osoby przebywające na urlopie wychowawczym bądź na urlopie bezpłatnym;
• jako osoba ubezpieczona podlegało się choć jeden dzień (dobrowolnie albo obowiązkowo) ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym składasz wniosek;
• w ostatnich dwóch latach przed rokiem, w którym składany jest wniosek, nie został osiągnięty przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok, roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro;
• jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie była wykonywana pozarolnicza działalność gospodarcza na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywana była w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy — czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Pomoc de minimis

„Wakacje od ZUS” jako zwolnienie od opłacania składek stanowi pomoc de minimis. A zatem, aby skorzystać z „Wakacji od ZUS” przedsiębiorca musi dysponować odpowiednim limitem pomocy de minimis. W sytuacji, kiedy okaże się, że wnioskodawca ubiegający się o pomoc de minimis przekroczy jej limit, wówczas pomoc przewyższająca pułap nie zostanie udzielona.

Złożenie wniosku

Jeśli przedsiębiorca spełni powyższe warunki i będzie chciał skorzystać z „Wakacji od ZUS” to należy złożyć wniosek RWS — wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc. Wniosek należy złożyć tylko i wyłącznie elektronicznie na profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE/eZUS). Wniosek może złożyć przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą lub pełnomocnik z profilu płatnika.

Spółka cywilna a złożenie wniosku

Wspólnicy spółki cywilnej jako przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, wpisani do CEIDG mogą złożyć wniosek RWS — wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc. Wniosek należy złożyć z profilu płatnika składek jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą na PUE/eZUS, a nie z profilu płatnika spółki cywilnej.

Rozpatrywanie wniosków

Wnioski będą rozpatrywane w trybie przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Wszystkie informacje w zakresie złożonego wniosku będą przekazywane na konto płatnika PUE/eZUS. I tak jak w każdej korespondencji — informacja nowych wiadomościach w sprawie wniosku przesyłana będzie na adres e‑mail lub numer telefonu, który jest podany na PUE/eZUS.

Przyznanie zwolnienia obywa się poprzez otrzymanie informacji na konto płatnika. Zaś odmowa przyznania zwolnienia bądź przyznanie zwolnienia w innej wysokości niż była zadeklarowana we wniosku skutkować będzie otrzymaniem decyzji.

Od decyzji będzie przysługiwało odwołanie za pośrednictwem ZUS do sądu okręgowego — sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego według miejsca zamieszkania przedsiębiorcy.

„Wakacje od ZUS” a dokumenty rozliczeniowe

Za miesiąc, w którym przedsiębiorca skorzysta się ze zwolnienia „Wakacji od ZUS”, należy złożyć następujące dokumenty rozliczeniowe:

• ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa:
  • 05 14 — dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • 05 74 — dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),
  • 05 94 — dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus);
• ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli przedsiębiorca nie ma zwolnienia z tej składki;
• ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców;
• ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.

Pytania i odpowiedzi

Na stronie internetowej ZUS można zapoznać się pytaniami i odpowiedziami w zakresie „Wakacji od ZUS”. Jedno z pytań dotyczy następującej sytuacji:

Czy płatnik musi czekać na informację o rozstrzygnięciu wniosku RWS, aby złożyć deklaracje rozliczeniowe uwzględniające wakacje składkowe?

Dopiero po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia płatnik ma obowiązek złożyć dokumenty uwzględniające wakacje składkowe. Jeżeli wniosek nie zostanie rozstrzygnięty przed terminem składania dokumentów rozliczeniowych za okres, za który płatnik zawnioskował o zwolnienie, ma obowiązek złożyć za ten okres komplet dokumentów z rozliczeniem składek na dotychczasowych zasadach. Po otrzymaniu zwolnienia płatnik złoży korektę dokumentów z rozliczonymi składkami wakacyjnymi.

Podsumowanie

Wprowadzone rozwiązanie „Wakacje od ZUS” jest rozwiązaniem dobrowolny, obejmującym określoną grupę podmiotów — przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą zatrudniających do 9 osób oraz komorników sądowych. Skorzystanie ze zwolnienia poprzedzone jest konieczność spełnienia określonych wymagań ustawowych wyżej opisanych. Dodatkowo po spełnieniu ustawowych warunków konieczne jest jeszcze posiadanie przez przedsiębiorcę limitu pomocy de minims. Na uldze najwięcej mogą skorzystać osoby opłacające tzw. pełny ZUS.

Należy także zwrócić uwagę, że przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych czy podatku liniowym może składki na ubezpieczenie społeczne zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu lub odliczyć od dochodu a przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ryczałtu od przychodu. Tak więc przedsiębiorca skorzysta w jednym miejscu na zwolnieniu „Wakacje od ZUS” ale może się okazać, że zapłaci wyższy podatek. Dlatego też każdą sytuację należałoby przeanalizować indywidualnie, ustalając jakie rozwiązanie będzie rozwiązaniem optymalnym.

Zapewne praktyczne stosowanie przepisów w przyszłości w zakresie „Wakacji od ZUS” przyniesie odpowiedź na powyższe pytania a może także kolejne wątpliwości.

Źródło	strona internetowa ZUS
Podstawa prawna	Ustawa z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 863)
Stan prawny aktualny na dzień	6.10.2024 r.